دکتر نظامی: متاسفانه تنها سه درصد محیط‌بانان کشور به زیستگاه‌های یوز اختصاص پیدا کرده‌اند

یوزهایی ایرانی که در معرض خطر انقراض هستند آخرین بازمانده از یوزپلنگان آسیایی هستند که در حال حاضر آمار دقیق و جدیدی از آنها در زیستگاه‌های کشور موجود نیست. سازمان حفاظت محیط زیست نیز مدت‌ها است اعلام کرده که قصد تکثیر در اسارت یوزها را دارد اما هنوز اقدامی در این راستا رخ نداده است. یک کارشناس یوز تاکید می‌کند که حفظ زیستگاه‌ها و یوزهای طبیعت باید در اولویت باشد اما متاسفانه آنها را به فراموشی سپرده‌ایم.

به گزارش ایسنا، سه مارس (۱۳ اسفندماه) روز جهانی حیات وحشی است که روز به روز بقایش در میان انسان‌ها بیشتر تهدید می‌شود. در آخرین گزارش «کره حیات» صندوق جهانی حیات وحش در سال 2018، انواع گونه‌ها از نظر فراوانی رصد شده‌اند و در آن کاهش 60 درصدی شاخص کره حیات گزارش شده است. این موضوع نشان می‌دهد که جمعیت گونه‌های گیاهی و جانوری در جهان رو به کاهش است و در قرن 20 بیشترین میزان انقراض گونه‌های گیاهی و جانوری در آب‌های شیرین را داشتیم.

اما اینجا در ایران نیز برخی گونه‌های باقی مانده حیات وحش برای بقا می‌جنگند. هر چند که برنامه‌هایی برای حفاظت از این گونه‌ها - از جمله یوزپلنگ آسیایی که در حال حاضر تعدادی از آنها فقط در ایران وجود دارد - تدوین شده است؛ اما تا حفاظت اصولی راه طولانی است.

بر اساس آخرین آمار رسمی منتشر شده در سال 2016 کمتر از 40 قلاده یوز در ایران به عنوان تنها زیستگاه باقی مانده یوز آسیایی تخمین زده شده است. کاهش جمعیت یوزها در ایران سبب شد تا برنامه‌های مختلفی برای حفاظت از آنها در دستور کار سازمان محیط زیست و نهادهای دیگر قرار گیرد که در سال‌های اخیر با فراز و نشیب‌های همراه بوده است. در حال حاضر بر اساس آخرین اخبار سازمان محیط زیست قرار است که برنامه تکثیر در اسارت یوزها با استفاده از سه یوزپلنگ پردیسان را دنبال و سایتی برای تکثیر آنها در اسارت راه‌اندازی کند.

باقر نظامی، پژوهشگر یوز که پیش از این سرپرست پروژه بین‌المللی حفاظت از یوز بود در گفت‌وگو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه مسوولیت تکثیر در اسارت یوزها طی تمام این سال‌ها با سازمان حفاظت محیط زیست بود و پروژه بین‌المللی یوز در این زمینه اقدامی انجام نداده است، اظهار می‌کند: «حدود دو سال است که جلسات مختلفی برای موضوع تکثیر در اسارت یوزها برگزار می‌شود اما متاسفانه هنوز تصمیم قطعی در این باره گرفته نشده و موافقان و مخالفان آن به جمع‌بندی نرسیده‌اند.»

نظامی در ادامه تاکید می‌کند: «این مساله سبب از دست رفتن زمان شده و ممکن است هر لحظه دو قلاده از سه یوز در اسارت را به دلیل سن زیاد از دست دهیم.»

این استاد دانشکده محیط زیست با انتقاد از اینکه آنقدر موضوع تکثیر در اسارت در سازمان محیط زیست و رسانه‌ها مهم شده که حفاظت از یوزهای طبیعت و زیستگاه‌ها به فراموشی سپرده شده است، می‌گوید: حدود سه سال است که حفاظت از یوز و پروژه بین‌المللی یوز به بهانه‌های مختلف رها شده و در حال حاضر بیشترین دغدغه من این است که برای یوزهای در طبیعت قرار است چه اتفاقی رخ دهد؟

نظامی در ادامه با بیان اینکه طی 18 سال تنها حدود یک میلیون و 600 هزار دلار برای حفاظت از یوزها در طبیعت ایران توسط پروژه بین‌المللی یوز هزینه شده است، تصریح می‌کند: این رقم طی 18 سال و با درنظر گرفتن تمام هزینه‌ها عدد بسیار کمی است اما با وجود این پروژه بین‌المللی یوز توانسته بود اقداماتی انجام دهد.

زیستگاه یوز در کشور ما حدود شش میلیون هکتار برآورد شده است که تمامی این مساحت جزو مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است.

نظامی با بیان اینکه این وسعت حدود یک سوم اراضی حفاظت شده محیط زیستی است، می‌گوید: حفاظت از زیستگاه یوزها در این مناطق می‌تواند بهانه‌ای برای حفاظت از فقیرترین و خشک‌ترین مناطق کویری کشور باشد.

این پژوهشگر یوز در ادامه اظهار می‌کند: متاسفانه تنها سه درصد محیط‌بانان کشور به زیستگاه‌های یوز اختصاص پیدا کرده‌اند و آنقدری که انرژی برای تکثیر در اسارت گذاشته می‌شود برای حفاظت از طبیعت صرف نمی‌شود و می‌توان گفت که یوزهای در طبیعت قربانی سه یوزی می‌شوند که در اسارت هستند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه وظیفه سازمان محیط زیست حفاظت از یوزها در طبیعت است، ادامه می‌دهد: در کنار حفاظت از یوزهای در طبیعت می‌توان اقداماتی برای یوزهای در اسارت انجام داد ولی نباید تمام بودجه و فکر ما صرف یوزهای در اسارت شود. گلایه من از سازمان محیط زیست این است که چرا تمام وقت و انرژی سازمان و متخصصان این حوزه صرف موضوع تکثیر در اسارت می‌شود؟ ما در طبیعت نیز چندین قلاده یوز داریم و متاسفانه آنها را فراموش کرده‌ایم.

وی مدعی شد: متاسفانه موضوع تکثیر در اسارت یوزها تاکنون موفق نبوده است و چوب ناموفقی آن را زیستگاه‌ها و حفاظت از طبیعت می‌خورد.

تکثیر در اسارت یوزها همواره مخالفانی دارد. عده‌ای بر این باورند که برای تکثیر در اسارت نیرو و امکانات کافی نداریم و از سوی دیگر ممکن است که زیستگاه‌ها با تکثیر در اسارت رها شوند. نظامی در این باره معتقد است که تکثیر در اسارت به هیچ عنوان اتفاق بدی نیست اما به شرط آنکه اولویت حفظ یوزهای طبیعت و زیستگاه‌ها باشد اما در حال حاضر تمرکز بر پروژه تکثیر در اسارت سبب شده است فرصت‌ها و بودجه‌ها از دست رود و این بی‌انگیزگی کارشناسان و حتی محیط‌بانان را به دنبال دارد. این کارشناس یوز در پایان با تاکید بر اینکه باید نیروها در زیستگاه‌های یوز افزایش پیدا کنند و محیط‌بانان جدیدی استخدام شوند، می‌گوید: پنج زیستگاه اصلی یوز از جمله توران، میاندشت، نایبندان طبس وجود دارد که باید با اولویت بیشتری نسبت به سایر مناطق، حفاظت شوند و بررسی کنیم که وضعیت یوز در این مناطق به چه صورت است.

مستند ایرانی در مهمترین رویداد تنوع‌زیستی جهان

مستند تحسین شده «در گرداب انقراض» به بخش نهایی فیلم روز جهانی حیات وحش راه پیدا کرد.

به گزارش روابط عمومی دانشکده محیط‌زیست، دبیرخانه کنوانسیون تجارت بین‌المللی گونه های در معرض خطر انقراض (CITES)و برنامه توسعه سازمان ملل‌متحد (UNDP) در کنار جشنواره بین‌المللی جکسون هل کشور ایالات متحده از آثار بخش نهایی فیلم روز جهانی حیات‌وحش رونمایی کردند.

مستند «در گرداب انقراض» به کارگردانی فتح اله امیری و تهیه‌‌کنندگی مشترک دکتر باقر نظامی و فتح اله امیری به عنوان تنها نماینده ایران در بین فینالیست‌ها حضور دارد.

این مستند که برشی از وضعیت نگران‌کننده‌ی یوزپلنگ ایرانی در مدت زمانی به طول سه سال است و به بررسی وضعیت این گونه در حال انقراض می‌پرازد، جوایزه متعددی را از جشنواره های ملی و بین المللی دریافت کرده است.

دکتر باقر نظامی‌، رئیس دانشکده محیط‌زیست، در یازدهمین جشن مستقل سینمای مستند ایران، جایزه پژوهشگر برتر جشنواره را به واسطه این مستند دریافت کرد. + اینجا

این فیلم به رقابت با آثار برجسته‌ای از شبکه‌های تلویزیونی فرانسه، انگلیس، سوئد، نشنئال جئوگرافی و ... به رقابت خواهد پرداخت.

فیلم های مستند منتخب طی مراسمی در مقر اصلی سازمان ملل متحد در نیویورک در یک رویداد بسیار مهم در روز سه‌شنبه ۳ مارس (۱۳ اسفند ۱۳۹۸) اعلام می‌شوند تا در روز جهانی حیات وحش در آنجا به نمایش در آیند.

اطلاعیه جدید رئیس دانشکده محیط‌زیست

با هدف انجام مراقبت های لازم در مقابله با ویروس کرونا و رفع نگرانی همکاران دانشگاه در این زمینه، رئیس دانشکده محیط‌زیست در اطلاعیه‌ای خواهان همکاری بیشتر مدیران دانشگاه با پرسنل واحدها شد.

به گزارش روابط عمومی، دکتر نظامی رئیس دانشکده محیط‌زیست در این اطلاعیه عنوان کرد:


به اطلاع همکاران محترم دانشکده اعم از اعضای هیات علمی و کارکنان می‌رساند با توجه به تحولات اخیر و دستور العمل وزارت بهداشت در کاهش رفت و آمدها در راستای کاهش ریسک‌های شیوع ویروس کرونا و ابراز نگرانی برخی از همکاران برای حاضر شدن در محل کار طی هفته آینده، انجام این امر با اطلاع رسانی و هماهنگی با مدیر مافوق پذیرفته خواهد شد.

مدیران محترم نیز با حداقل پرسنل لازم، امور کاملا" ضروری پیش‌بینی شده برای واحد خود را، سامان‌دهی کنند.

از کلیه همکاران گرامی و دانشجویان عزیز تقاضا می‌شود در خصوص نحوه حضور و فعالیت در دانشکده محیط‌زیست تنها به اطلاعیه‌های رسمی صادره از سوی هیات رئیسه که توسط روابط‌عمومی در وب‌سایت دانشکده یا شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود، توجه فرمایند.